مردم از زمان های بسیار قدیم، خارج از ضرورت، بلکه برای یک نمایش، در روزهای کاری و همچنین در تعطیلات، حتی در شادی و اندوه کفش می پوشیده اند. ممکن است متوجه این موضوع نشویم، اما کفش از اطلاعات عجیبی درباره خود، تاریخ تکامل بشر و جامعه مدنی را به نمایش می گذارد.
شهر زلین (Zlín) یکی از شهرهای کشور جمهوری چک و در جنوب شرقی منطقه تاریخی موراویا و یکی از سیزده شهر جهان است که توانسته است موزه بی نظیر کفش خودش را به رخ جهانیان بکشاند. ارزش های مدرن، توسعه و نوگرایی شهر زلین تا حد زیادی به شرکت تولید کننده کفش باتا (Bata) که در سال ۱۸۹۴ در این شهر تأسیس شده، مرتبط بوده است. موزه زلین نماینگر کفش هایی است که توسط ملل مختلف و از همه قاره ها پوشیده شده اند و همچنین تعداد بسیار نادر و کمیابی از کفش ها در این موزه به نمایش گذاشته شده اند که در هیچ موزه ای نمی توان یافت و می توان گفت که واقعا ارزش دیدن دارند.
در این موزه بیش از چهار هزار نوع کفش به نمایش گذاشته شده است و تاریخچه کفش را از ابتدا تا به امروز، و همچنین تاریخ هنر و صنعت کفش را به تصویر می کشند. این موزه در ساختمان سابق کارخانه کفش باتا (Bata) در بخش مرکزی شهر واقع شده است. خانواده توماس باتا (Tomas Bata) و ماموران خرید این کارخانه بودند که ضمن سفر به اقصی نقاط جهان در سفرهای کاری خودشان، انواع مختلف کفش ها را جمع آوری کرده و در نهایت آنها را به بخشی بزرگی از موزه کفش تبدیل کردند.
گرانترین سمبل موزه از اواسط قرن شانزدهم سرچشمه می گیرد و کفش های کوچکی با یک طراحی بسیار غیر معمول از ایتالیا آمده اند و توسط یک کنتس ایتالیایی که با یک مرد اهل چک ازدواج کرده است، پوشیده شده و در حال حاضر فقط 20 مدل شمابه از آن در جهان وجود دارد. همچنین می توان به کفش های ساخته شده از پوست خرس و گوزن و پوشیده شده از یونجه نیز اشاره کرد که از سمبل های دیگر این موزه هستند، اشاره کرد. مجموعه ای دیگر و بسیار جذاب از کفش ها، به مجموعه صندل های آفریقایی و مجموعه گسترده ای از کفش های کشور هند اشاره کرد. و مورد بسیار مهم دیگر ، صندل های ساخته شده از پرهای شترمرغ استرالیایی و موهای انسان در این موزه وجود دارد که در گذشته بخشی از مراسم های و آیین ها، در کشور استرالیا بوده اند.
مجموعه ای از چکمه های آتامان (Ataman عنوانی بود برای رهبران و سرکردگان نیروهای قزاق در امپراتوری روسیه گفته می شد) که در سال 1911 توسط آخرین صاحب خانه های بوچولوف خریداری شده است، در موزه زلین در معرض بازدیدکنندگان قرار داده شده اند. این مجموعه برای اولین بار در سال 1931 در معرض دید عموم قرار گرفت که می توان گفت، موزه کفش در شهر زلین با مجموعه اش یکی از قدیمی ترین موزه های جهان است.
گسترده ترین و جامع ترین قسمت در موزه کفش شهر زلین، به مجموعه کفش های تولید شده توسط شرکت باتا می پردازد که این مجموعه شامل تولید از سال 1894، به هنگام تأسیس کارخانه تا زمان ملی شدن در سال 1945 است. موزه زلین، همچنین نمایی از کارگاه قدیمی کفش فروشی و کلیه ابزار و وسایل آنها را به نمایش می گذارد. این مجموعه نشان دهنده توسعه کفش از ابتدای دوره های تاریخ کشور جمهوری چک تا به امروز است. ماکت های ساخته شده در بخش مدل سازی کارخانه باتا با توجه به تصاویر و الگوهای اصلی ثبت شده، ماکت ها و نام آنها با صاحبان فرضیشان، بوت های سواری، بوت های ساق بلند و کفش های لاستیکی، به نمایش گذاشته شده اند.
ترجمه و طراحی: عباس احمدی
